Druciana bajka

Linia to jeden z podstawowych elementów graficznych. Od wieków ludzie posługują się linią dla precyzowania swoich projektów. Dzisiaj zajmiemy się linią w związku z dziełem plastycznym. Zadajmy sobie pytanie: czym jest linia? Linią zaznaczamy kontury przedmiotów, postaci, linią określamy granicę między dwoma strefami, przedmiotami. Linią zamykamy to, co wewnętrzne oddzielając to od tego co zewnętrzne. Oprócz tego, że linią możemy rysować rzeczy płaskie (figury geometryczne, płaskie przedmioty, rzuty) jesteśmy w stanie narysować płaski rysunek trójwymiarowego przedmiotu. Wraz z rodzajem lini zmienia się jej wymowa, znaczenie, to jak na nas oddziałuje. Linia pionowa daje nam wrażenie ruchu. Kojarzy się z drzewami i ze wszystkim co rośnie, jak również ze wszystkim co spada z nieba jak deszcz, grad. Linia ta jest o wiele bardziej dynamiczna niż linia pozioma, dająca nam poczucie stabilności, solidności, trwałości. Linia pozioma kojarzy nam się z podłożem po którym chodzimy, czymś stałym i niezmiennym. Linie pochyłe wskazują na ruch w pewnym kierunku. I tak z powodu przyzwyczajenia do czytania od lewej do prawej, linie ukośną (\) rozumiemy jako linie opadającą, symbolizującą spadek, utratę energii, bierność, łatwość poruszania się, a linię ukośną (/) utożsamiamy ze wznoszeniem się, wzrostem energii, wspinaniem się, aktywnością i pokonywaniem trudności. Linia dotykająca boku naszej kartki daje wrażenie nieskończoności, linia przerywana budzi w nas uczucie niepewności i nietrwałości. Linia falista to zmienność, ruch, dynamika... Przykładów można by znajdować bez końca. Może i wy możecie podać jakieś własne przykłady?

Cele:
- poznanie i pogłębienie symbolicznego znaczenia lini,
- przywołanie pojęć: płaskie, wypukłe, przestrzenne, wewnętrzne, zewnętrzne,
- uzmysłowienie sposobów pozwalających na stworzenie wrażenia głębi przy użyciu prostych środków graficznych,
- pobudzenie kreatywności i spontaniczności,
- poszerzenie umiejętności manualnych.

Przebieg warsztatu
Część I
Polecenie: Zamknijcie na chwilę oczy i cofnijcie się do czasów swojego dzieciństwa. Przypomnijcie sobie jakie bajki czytaliście, oglądaliście lub jakich słuchaliście najchętniej. Czy pamiętacie postać z dziecięcych bajek, która wywierała na was największe wrażenie? Wyobraźcie sobie ją przez moment.
Polecenie: Teraz wykonajcie rysunki ulubionych postaci z bajek za pomocą lini starając się nie odrywać ręki od kartonu. Maksymalnie wykorzystajcie możliwości jakie daje linia. Dopasujcie rodzaj lini (jej grubość, kształt) tak by najlepiej oddać wybraną przez was postać. Starajcie się uzyskać efekt głębi poprzez znane wam metody.

Część II
Polecenie: Przyjrzyjcie się waszym rysunkom. Powiedzcie jakie sposoby zastosowaliście by uzyskać wrażenie trójwymiarowości. Od czego zależy to, że płaska linia potrafi sugerować trójwymiarową przestrzeń? Jakie są sposoby na stworzenie wrażenia głębi w rysunku? Dlaczego w swojej pracy wykorzystaliście ten, a nie inny rodzaj lini? Jak użyta przez was linia odzwierciedla charakter waszego bohatera?

Część III
Polecenie: Weźcie do ręki długi kawałek drutu, który w tym momencie stanie się dla was linią, za pomocą której narysujecie w wyznaczonej przestrzeni bajkę. Na podstawie swoich wcześniejszych projektów stwórzcie trójwymiarowe bajkowe postacie. Pamiętajcie aby korzystać ze wszystkich trzech wymiarów. Dążcie do maksymalnego uwypuklenia bajkowych bohaterów.
Polecenie: Teraz spróbujcie znaleść w waszych pracach to, co pozwoli je połączyć.

Wszystkie bajkowe postacie splatamy we wspólny druciany świat. Tworzymy bajkową sieć powiązań, sploty bajkowych historii.

Konfrontacja
Przyjrzyjcie się dokładnie waszej wspólnej pracy. Jakie wartości niesie ze sobą rysunek linią? Czy w takim rysunku wszystko jest dopowiedziane? Czy jest w nim miejsce na naszą wyobraźnie? Jakie możliwości daje nam taki rysunek? Co trudno jest określić linią?

Uczestnicy: młodzież licealna (II klasa).
Miejsce: przestrzeń publiczna - Park im. Józefa Poniatowskiego w Łodzi.
Materiały: kartony, mazaki, ołówki, kredki, miękki drut do formowania postaci, sztywny drut do konstrukcji, kombinerki do cięcia drutu, cęgi do bardziej precyzyjnego zaginania drutu.
Czas: 2 godziny.

Bibliografia:
Kandyński W.,(1986), Punkt linia a płaszczyzna: przyczynek do analizy elementów malarskich, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
Kopaliński W., (1990), Słownik symboli, Warszawa
Frutiger A., (2005), Człowiek i jego znaki, Wydawnictwo Do, Wydawnictwo Optima, Warszawa
Sturgis A., (1995), Magia sztuki, Wydawnictwo Arkady

Opis konkretnych realizacji, uwagi, refleksje
Wybrane przykłady realizacji warsztatu przeprowadzonego na terenie Parku im. Józefa Poniatowskiego w Łodzi w ramach zajęć w Pracowni Działań Multimedialnych na Wydziale Edukacji Wizualnej w Akademii Sztuk Pięknych im. Wł. Strzemińskiego w Łodzi.

Autor: Adam
Opis pracy
Posługując się miękkim drutem w czarnej izolacji Adam utworzył kontury Vegety, bohatera bajki „Dragon Ball”. Zginał drut pod ostrymi kątami tworząc geometryczne formy. Zawijał swój kawałek drutu bezpośrednio na przygotowanej konstrukcji, dzięki czemu stworzył jednocześnie otoczenie bajkowej postaci. Za pomocą jednego kawałka drutu, oprócz bajkowej postaci, powstało: słońce, lecący samolot, trawa, drzewa, chmury, kwiaty.

Autor: Marysia
Opis pracy
Praca Marysi przedstawia bajkową postać Kapuśniaczka. Autorka posługując się czarnym, grubym drutem, wygięła uszczegółowioną postać z charakterystycznymi, rozpostartymi rękami. W celu uwypuklenia postaci, szyja i tułów bajkowego stworzenia zostały skonstruowane ze spiralnie zagiętego drutu.

Autor: Kasia
Opis pracy
Z cienkiego, srebrnego drutu Kasia uwiła postać Królika z bajki „Kubuś Puchatek”. Z gęstej plątaniny i pozornego chaosu wyłaniają się kształty uszu, głowy i tułowia bajkowego Królika. Kasia operuje drutem w różnych płaszczyznach, nadając swojemu bohaterowi element trójwymiarowości.