Bajkowy Świat

Motto:
Tak jak dzieciom bajka pomaga zrozumieć dorosłych, tak dorosłym może pomóc w zrozumieniu samych siebie.

Bajka jako gatunek literacki pełni funkcję dydaktyczną. Pomaga dzieciom rozwijać tak przydatną w przyszłym życiu wyobraźnię oraz przystosowywać się do życia w otaczającym je świecie. Stanowi doskonały klucz do zrozumienia dorosłych. Zatem bajka w życiu już bardziej dojrzałych osób ułatwia im zrozumienie samych siebie, pomaga zrozumieć własne pragnienia i ustalić ich źródła.

Cele:
– bajka jako metoda projekcji własnego ja (pragnień, ukrytych przeżyć),
– bajka jako skuteczny sposób wyrażania ważnych dla nas treści w sposób niebezpośredni.

Uczestnicy: uczniowie V klasy.
Miejsce: klasa szkolna.
Materiały: butelki szklane i plastikowe o różnych rozmiarach, kształtach i kolorach, nożyczki, farby do szkła, tusze, ołówki, flamastry, kredki.
Czas: 45 minut.

Przebieg warsztatu
Część I
Przedstawienie ogólnej koncepcji. Propozycja wyobrażenia sobie świata, który z punktu widzenia uczestników można by nazwać bajkowym.
Polecenie
Wyobraźcie sobie, że Wasz świat, Wasze życie są dokładnie takie, jakimi chcielibyście je widzieć. Doskonałe, zgodne z najskrytszymi marzeniami. Bądźcie pewni, że wyobrażaną sytuację możecie określić mianem bajki.

Część II
Polecenie
Wykorzystując tworzywo, jakim są butelki spróbujcie pokazać Wasz bajkowy świat, Wasze życie ogólnie, bądź w konkretnych sytuacjach. Przy malowaniu i ozdabianiu wykorzystajcie dwojaki charakter butelek (wnętrze i powierzchnię zewnętrzną). Jeśli uznacie to za potrzebne, łączcie butelki w dowolne układy.

Konfrontacja
Prezentacja prac połączona z komentarzami autorów.

Co Wam się podobało w samym uczestniczeniu w warsztacie? Nad czym udało Wam się zastanowić? Czy pomyśleliście o czymś, co zazwyczaj Was nie zajmuje? Co to było? Czego dowiedzieliście się o sobie? Jaki materiał bądź tworzywo chcielibyście wybrać do zrealizowania takiej pracy jeszcze raz?

Opisy konkretnych realizacji, uwagi, refleksje

Wybrane przykłady realizacji z Warsztatu przeprowadzonego w Szkole Podstawowej nr 172 w Łodzi (2007):

Jeden z uczestników warsztatu wyobraził sobie, że jego bajkowe i doskonałe życie to takie, w którym nie istnieje szkoła. Przymus uczęszczania do placówek oświatowych pojawiał się w wypowiedziach wielu dzieci podczas początkowej dyskusji, ale tylko jeden uczeń postanowił zrealizować to zagadnienie w swojej pracy. Na kartce papieru umieszczony jest znak graficzny, w skład którego wchodzi uproszczony model budynku szkolnego i czerwony okrąg przekreślony jedną kreską. Obok narysowany jest miecz świetlny (z odpowiednim podpisem), bliżej znany miłośnikom „Gwiezdnych Wojen”. Autor sugeruje, że znak zakazu może nie odstraszyć wszystkiego, co wiąże się ze szkołą. Wyposażony w potężną broń będzie jednak przygotowany na taką sytuację. Ciemna, brązowa butelka, w której umieszczony jest list, potraktowana jest skromnie i oszczędnie. Smugi farby dobrze komponują się z niezbyt wyszukanym charakterem naczynia. Są nieregularne, słabo zagęszczone, a ich kolor jest stonowany.

Inny uczestnik swoje wymarzone życie skojarzył z miejscem zamieszkania. Zwykłe, podszyte codziennością mieszkanie lub dom nie są szczytem marzeń. Narysowany na kartce posępny zamek kojarzy się z motywami bajkowymi, historiami fantasy i atmosferą filmów grozy. Dostęp do tej budowli jest utrudniony i z pewnością nikt niepowołany się tam nie zjawi. Z nieba leje się deszcz. Taka wiadomość umieszczona jest w zielonej butelce, na której autor umieszcza symbole nawiązujące do rysunku na kartce. Trupia czaszka za skrzyżowanymi kośćmi, niezbyt wyraźny, nic nie przedstawiający kolorowy rysunek i kilka rozmywających się podpisów stanowią ciekawą i przyciągającą wzrok kompozycję.

Marzenia mogą wiązać się z bardziej ogólnymi zagadnieniami. Jeden z uczniów wykorzystał motyw pasji i zainteresowania trabantami. Na kartce umieszczony jest rysunek samochodu. Ma prosty, wręcz konstrukcyjny charakter, w którym znajdujemy dużo niedopowiedzeń. Pod spodem umieszczony jest napis: „trabancik”. Butelka, którą dysponował ten uczestnik jest wyjątkowa. Jej powierzchnia jest chropowata, strukturalnie przypomina korę drzewa. Ten fakt został intuicyjnie wykorzystany. Plamy farby formują się w krople i nawiązują charakterem do nietypowej faktury. Mają kolor czarny, niebieski i czerwony, a w połączeniu z przezroczystością butelki tworzą interesującą strukturę.

– Najbardziej podobało mi się to, że mogłam malować na butelkach, bo normalnie tego nie robię… i ta farba tak dziwnie czasem spływa – trzeba uważać.
– Ja mogłem się zastanowić nad moim przyszłym życiem, pewnie niemożliwym. Ale zostawię je w tej butelce na kiedy indziej.
– Można by wykorzystać do takiej pracy inne naczynia, większe. Może słoik albo akwarium też byłoby fajne.